Bydd llawer o blant a phobl ifanc yn profi rhai anawsterau tymor byr gyda'u dysgu. Er enghraifft, os cawsant amser i ffwrdd o addysg oherwydd:
- salwch dros dro,
- profedigaeth, neu
- drawma o fath arall.
O dan yr amgylchiadau hyn, efallai y bydd angen i ysgolion a Sefydliadau Addysg Bellach (SABau) weithredu i helpu'r plentyn neu'r person ifanc i ddal i fyny neu gymryd camau i atal y mater rhag gwaethygu. Os yw eich plentyn yn profi problem fel hyn, nid yw o reidrwydd yn golygu y bydd ganddo anghenion dysgu ychwanegol.
Nid yw'r plant a'r bobl ifanc hynny sy'n cael eu hystyried yn 'fwy abl a thalentog' yn cael anhawster dysgu ar sail eu gallu neu dalent uwch. Gall fod angen mwy o gyfleoedd a heriau ar y dysgwyr hyn i gyrraedd eu llawn botensial, ond dylid darparu hyn fel rhan o addysgu gwahaniaethol.
Mae'r cod anghenion dysgu ychwanegol (ADY) yn rhoi diffiniad clir o ADY ar gyfer plant a phobl ifanc oed ysgol. Mae'n rhaid i ni ddefnyddio 2 brawf i weithio allan a oes ganddynt ADY.
Mae pob ysgol yng Nghaerdydd yn cynnig darpariaeth gynhwysfawr a all helpu plant gyda'u hanghenion. Os oes gennych unrhyw gwestiynau ynglŷn ag ADY neu ddarpariaeth yn eich ysgol, siaradwch â'ch athro dosbarth neu Gydlynydd Anghenion Dysgu Ychwanegol eich ysgol.
Y 2 brawf
Darganfyddwch am y 2 brawf y mae'n rhaid i ni eu defnyddio.
Prawf 1: A oes gan y plentyn neu’r person ifanc anhawster dysgu neu anabledd?
Bydd yr ysgol a'r cyngor yn ystyried y cwestiynau allweddol hyn pan fyddant yn gwneud penderfyniad:
- A yw’r plentyn neu’r person ifanc yn cael mwy o anhawster yn dysgu na’r rhan fwyaf o bobl yr un oedran?
- A oes gan y plentyn neu'r person ifanc anabledd (yn ôl Deddf Cydraddoldeb 2010) sy'n eu hatal rhag defnyddio cyfleusterau ar gyfer addysg neu hyfforddiant sy'n cael eu darparu ar gyfer pobl o'u hoedran mewn ysgolion prif ffrwd a gynhelir neu Sefydliadau Addysg Bellach (SABau) prif ffrwd?
Os mai'r ateb i'r naill gwestiwn neu'r llall yw oes, rhaid cynnal yr ail brawf.
Os mai’r ateb i'r ddau gwestiwn yw na, nid oes gan y plentyn neu'r person ifanc ADY.
Prawf 2: A yw’r anhawster dysgu neu’r anabledd yn golygu bod angen DDdY?
Yr ail brawf yw a oes angen darpariaeth ddysgu ychwanegol ar anhawster dysgu neu anghenion anabledd y plentyn neu'r person ifanc.
Gall darpariaeth ddysgu ychwanegol fod ar sawl ffurf. Gallai gynnwys cymorth sy'n digwydd y tu mewn neu'r tu allan i'r ystafell ddosbarth brif ffrwd sy'n wahanol i'r hyn sydd ar gael ar hyn o bryd i bobl o'r un oedran. Gallai hefyd gael ei gyflwyno mewn lleoliadau y tu allan i'r ysgol neu SAB gan weithwyr proffesiynol allanol.
Os oes angen darpariaeth ddysgu ychwanegol ar y plentyn neu'r person ifanc, mae ganddo ADY ac mae angen cynllun datblygu unigol (CDU) arno.
Anghenion gofal iechyd
Os oes gan eich plentyn gyflwr meddygol, nid yw hyn o reidrwydd yn golygu bod ganddo ADY. Os oes angen triniaeth neu driniaeth feddygol arno yn yr ysgol, efallai y bydd angen cynllun gofal iechyd unigol.
Mae ystod eang o anawsterau dysgu ac anableddau, y gellir eu rhannu’n fras i 4 maes:
- cyfathrebu a rhyngweithio,
- gwybyddiaeth a dysgu,
- datblygiad ymddygiadol, emosiynol a chymdeithasol, a
- synhwyraidd a chorfforol.
Os yw'ch plentyn yn siarad neu'n defnyddio ffurf wahanol ar iaith gartref, nid yw hyn o reidrwydd yn golygu bod ganddo ADY.